Wat is de WGS?
De Wet gegevensverwerking door samenwerkings-verbanden (WGS) is op 1 maart 2025 in werking getreden en stelt wettelijke kaders aan het delen van persoonsgegevens binnen specifieke samenwerkings- verbanden in het publieke domein. Denk hierbij aan samenwerkingsverbanden zoals de Regionale Informatie- en Expertisecentra (RIEC’s), Zorg- en Veiligheidshuizen, en andere netwerken waarin meerdere overheidsorganisaties gegevens uitwisselen om maatschappelijke problemen aan te pakken, zoals ondermijning, jeugdproblematiek of multiproblematiek binnen huishoudens.
De wet komt voort uit de groeiende behoefte om binnen de overheid effectiever samen te werken en gegevens sneller en veiliger te kunnen delen. Tegelijkertijd onderkent de wet de risico’s van ongebreidelde gegevensdeling. De WGS biedt daarom een zorgvuldig afgewogen kader dat samenwerking faciliteert zonder de rechten van burgers uit het oog te verliezen.
De WGS verplicht deze samenwerkingsverbanden om transparant en rechtmatig om te gaan met persoonsgegevens, en waarborgt dat burgers weten welke gegevens gedeeld worden, door wie en met welk doel. De wet stelt eisen aan governance, doelbinding, beveiliging, logging, toetsing en informatievoorziening aan betrokkenen. Dit vraagt niet alleen om duidelijke afspraken tussen deelnemende partijen, maar ook om een volwassen beheersstructuur waarin verantwoordelijkheden helder zijn belegd.
De wet is van toepassing op samenwerkingsverbanden waarbinnen systematisch gegevens worden gedeeld tussen bestuursorganen. In veel gevallen zijn dit informele netwerken zonder rechtspersoonlijkheid, maar de verplichtingen uit de WGS gelden desalniettemin volledig. Het doel is om te komen tot betere bescherming van persoonsgegevens in complexe bestuurlijke samenwerkingen, waarbij ook sprake is van verhoogde gevoeligheid vanwege de aard van de gegevens (zoals strafrechtelijke of sociaal-maatschappelijke informatie).


